महाराष्ट्राचे पोलादी नेतृत्व- आदरणीय लोकनेते बाळासाहेब देसाई

v  महाराष्ट्र राज्याच्या उभारणीत मोलाचे योगदान देणारे आदरणीय लोकनेते बाळासाहेब देसाई साहेब यांनी सन 1941 मध्ये ब्रिटीश राजवटीच्या विरोधात सातारा जिल्हा लोकल बोर्ड अध्यक्षपदावरुन आपल्या राजकीय, सामाजिक कार्याला सुरुवात केली. 1941 ते 1952 पर्यंत ब्रिटीश धारजिणी असणा-यांचा पराभव करुन सामान्य जनतेची सत्ता प्रस्थापित करण्यात यश मिळविले होते. सलग 11 वर्षे ते सातारा जिल्हा लोकल बोर्डाचे अध्यक्ष होते.

v  सन 1952 ला सातारा जिल्हयातील पाटण विधानसभा मतदारसंघातून ते पहिल्यांदा विधानसभेवर निवडून आले होते.

v  त्यानंतर सन 1957, 1962 लाही आमदार म्हणून विजयी झाले.

v  सन 1967 साली पाटण विधानसभा मतदारसंघातून विधानसभेवर बिनविरोध निवडून जाणारे महाराष्ट्रातील एकमेव बिनविरोध आमदार म्हणून त्यांचा अभिमानाने उल्लेख करण्यात येतो.

v  सन 1957 ला आमदारकीच्या दुस-या टर्ममध्ये पहिल्यांदा राज्याच्या मंत्रीमंडळात त्यांचा समावेश करण्यात आला होता.

v  सन 1957 ते 1970 पर्यंत राज्य शासनाच्या बांधकाम,शिक्षण,कृषी,महसूल व गृह अशा विविध राज्य मंत्रीमंडळातील महत्त्वाच्या खात्यांची जबाबदारी त्यांनी लिलया पेलली होती.

v  राज्याच्या मंत्रीमंडळात लोकनेते बाळासाहेब देसाईसाहेब यांनी घेतलेल्या अनेक धोरणात्मक निर्णयांची अंमलबजावणी आजही राज्य शासन करीत आहे. त्यांनी घेतलेले अनेक धोरणात्मक निर्णय राज्य हिताच्या दृष्टीने आणि राज्याला प्रगतीच्या दिशेने नेणारे आहेत याचा आवर्जुन या ठिकाणी उल्लेख करणे क्रमप्राप्त आहे.

v  यामध्ये 1250 रुपये वार्षिक उत्पन्न असणा-या पालकांच्या पाल्यांना मोफत शिक्षण देणेचा क्रांतीकारी निर्णय लोकनेते साहेबांनी घेतला होता त्यांच्या या धोरणात्मक निर्णयामुळे महाराष्ट्र राज्यात शैक्षणिक क्रांती उदयास आली आणि ई.बी.सी.सवलतीचे जनक म्हणून लोकनेते साहेबांच्या या धोरणात्मक निर्णयाची नोंद झाली. या निर्णयाचे कौतुक देशाचे तत्कालीन पंतप्रधान पंडीत जवाहरलाल नेहरू यांनी केले होते.

v  तर महाराष्ट्राची भाग्यलक्ष्मी म्हणून पाटण विधानसभा मतदार संघातील कोयना धरणाची जी ओळख आहे त्या कोयना धरणाची उभारणी ही लोकनेते बाळासाहेब देसाईंनी करुन या धरणाच्या माध्यमातून धरणाच्या शिवसागर जलाशयात 100 टी.एम.सी. पाणी साठा होईल एवढा धरणाचा विस्तार हा त्यांचा आणखी एक धोरणात्मक निर्णय या धरणामुळे महाराष्ट्र राज्याला प्रकाशमान करणारा 2000 मे. वॅट वीज निर्मिती प्रकल्प कोयना जलविद्युत प्रकल्प नावाने कार्यान्वित झाला याचे सर्व श्रेय लोकनेते बाळासाहेब देसाईसाहेब यांचे आहे.

v  त्याच्या पुढेही जावून राज्याचे महसूल मंत्री म्हणून जबाबदारी पेलत असताना कसेल त्याची जमीन या धोरणानुसार त्यांनी कुळ कायदा राज्यात अंमलात आणला आणि शेतक-यांच्या जमिनी शेतक-यांना परत मिळवून दिल्या या कायद्याचे अंमल करणारे पहिले महसूल मंत्री म्हणून त्यांची राज्यात नोंद आहे.

v  छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्यावर त्यांची असणारी निस्सिम भक्ती यातून त्यांनी महाराष्ट्र राज्याचे प्रवेशव्दार असणा-या गेट वे ऑफ इंडीयासमोर तसेच दादर येथील भव्य शिवाजी पार्कवर छत्रपती शिवाजी महाराजांचे पुतळे उभारण्याचे भरीव कार्य केले.

v  पश्चिम महाराष्ट्रातील सातारा, सांगली, कोल्हापूर, सोलापूर येथील गोरगरीब घरातील मुला-मुलींना चांगले शिक्षणाची कवाडे खुली व्हावीत याकरीता राज्याचे शिक्षणमंत्री असताना त्यांनी कोल्हापूर या मध्यवर्ती ठिकाणी शिवाजी विद्यापिठाची स्थापना केली.

v  बांधकाम मंत्री म्हणून त्यांनी राज्यातील सर्व गडकिल्ले व तिर्थक्षेत्रांना जोडणारे रस्ते करण्यास प्राधान्य दिले.

v  राज्याचे गृहमंत्री म्हणून काम करताना धर्मगुरु पोप जॉन पॉल यांचेकडून राज्यातील गृह विभागाचे प्रभावी कामगिरीबद्दल त्यांचे विशेष कौतुक करण्यात आले होते. जनतेच्या हिताकरीता सातत्याने धाडसी निर्णय घेऊन जनतेला न्याय मिळवून देणारे लोकांच्यातले लोकनते म्हणून आणि वेळप्रसंगी कायद्यात बदल करणारे पोलादी नेतृत्व म्हणून लोकनेते बाळासाहेब देसाई यांचा गौरव संपुर्ण महाराष्ट्रात करण्यात येतो.

v  सन 1976 ते 1980 या कालावधीत महाराष्ट्र विधानसभेचे अध्यक्ष म्हणून त्यांना काम करण्याची संधी मिळाली तेव्हा त्यांनी विधानसभेचे अध्यक्ष म्हणून प्रभावी कामगिरी बजावली होती.

v  आदरणीय लोकनेते बाळासाहेब देसाई यांच्या कार्याचा गौरव करणेकरीता सन 2010 ला त्यांचे जन्मशताब्दी वर्षानिमित्त त्यांचे नातू आमदार शंभूराज देसाई यांच्या मार्गदर्शनाखाली संपुर्ण महिनाभर लोकनेते साहेब यांचे जन्मभूमित जन्मशताब्दी वर्ष मोठया उत्साहाने साजरे केले. या महिनाभराच्या कालावधीत लोकनेते साहेब यांना अभिवादन करण्याकरीता देशातील व राज्यातील विविध पक्षांचे मान्यवर लोकनेते साहेब यांचे जन्मभूमित पाटण तालुक्यात आले होते.

v  याच जन्मशताब्दी वर्षात आमदार शंभूराज देसाईंनी आदरणीय लोकनेते बाळासाहेब देसाईसाहेब यांचे जन्मभूमित राज्य शासनाच्या माध्यमातून जन्मशताब्दी स्मारक उभारण्याचा संकल्प केला होता. सन 2014 ला पुनश्च: पाटण विधानसभा मतदार संघाचे आमदार झालेनंतर आमदार शंभूराज देसाई यांनी युती शासनाच्या माध्यमातून या शताब्दी स्मारकाकरीता 10 कोटी रुपयांचा निधी मंजूर करुन आणला आहे. या स्मारकाचे काम मोठया दिमाखात सुरु असून राज्यातील एक देखणे असे स्मारक म्हणून हे स्मारक नावारुपास येईल. वाढीवचे 10 कोटी रुपयेही या स्मारकाच्या कामांस मिळावे याकरीताचा प्रस्ताव राज्य शासनाच्या मंजुरीकरीता सादर केला आहे.

v  आदरणीय लोकनेते बाळासाहेब देसाईसाहेब जन्मशताब्दी स्मारकामध्ये लोकनेतेसाहेब यांनी राज्याच्या मंत्रीमंडळात मंत्री म्हणून संपुर्ण राज्यात केलेल्या विविध कार्याची माहिती देणारे सुमारे 1000 छायाचित्रांचे दालन तसेच त्यांच्या कार्याची चित्रफित पाहण्याची संधी मिळणार आहे. तसेच स्पर्धा परिक्षांची तयारी करणा-या ग्रामीण आणि डोंगरी भागातील विद्यार्थी-विद्यार्थीनीकरीता इंटरनेट सुविधांसह, ग्रंथालय अद्यावत अशी अभ्यासिका केंद्राचाही या स्मारकामध्ये समावेश आहे.

v  टिप (आदरणीय लोकनेते बाळासाहेब देसाईसाहेब यांच्या कार्याची थोडक्यात माहिती देण्याचा प्रयत्न केला आहे. लोकनेते साहेबांच्या कार्यावरील लोकनायक हा चरित्रग्रंथ आमदार शंभूराज देसाई यांच्या मार्गदर्शनाखाली प्रसिध्द करण्यात आला आहे. लोकनायक हा ग्रंथ दौलतनगर, ता. पाटण या ठिकाणी उपलब्ध आहे. कृपया अधिक माहितीसाठी लोकनायक- लोकनेते बाळासाहेब देसाईसाहेब या चरित्रग्रंथाचे वाचन करावे हि विनंती.) संपादक, साप्ताहिक महाराष्ट्र दौलत.